Koszty ochrony środowiska Przekierowano ze strony: the costs of environmental protection ang. the costs of environmental protection

Głównym celem ponoszenia kosztów ochrony środowiska jest zapobieganie, unieszkodliwianie lub też eliminowanie zanieczyszczeń i jakichkolwiek strat środowiskowych, które wynikają z działalności bieżącej podmiotów gospodarczych. Działalność ta obejmuje przede wszystkim gospodarkę odpadami, ochronę powietrza atmosferycznego, ochronę przed promieniowaniem, ochronę gleb i wód podziemnych i powierzchniowych.

Art. 273 ust. 1 ustawy Prawo ochrony środowiska obciąża wszelkie podmioty gospodarcze opłatami środowiskowymi^[1].

W kwestionariuszu Organizacji Współpracy Gospodarczej i Rozwoju (OECD) koszty bieżące dzielone są na koszty działań własnych oraz opłaty i zakupy usług środowiskowych. Koszty działań własnych są sumą kosztów pracy, kosztów zakupu dóbr i surowców używanych do ochrony środowiska oraz opłaty za dzierżawę wyposażenia środowiskowego. Opłaty i zakupy usług środowiskowych obejmują wszystkie płatności uiszczane jednostkom publicznym i prywatnym w celu zmniejszenia negatywnego wpływu podmiotu na środowisko.

Opłaty środowiskowe

Na mocy prawa ochrony środowiska podmioty gospodarcze ponoszą opłaty ekologiczne za:

• wprowadzenie gazów lub pyłów do powietrza;
• pobór wód powierzchniowych i podziemnych stanowiących własność państwa;
• wprowadzanie ścieków do wód stanowiących własność państwa lub do ziemi;
• składowanie odpadów;

Inne opłaty

Na mocy innych ustaw, pobierane są opłaty:

• produktowa;
• depozytowa;
• za wycinanie drzew i krzewów;
• za korzystanie ze śródlądowych dróg wodnych;
• za wykorzystywanie gruntów pokrytych wodami;
• za wyłączenie gruntów rolnych lub leśnych z produkcji;
• opłaty koncesyjne i eksploatacyjne za prawo wydobywania kopalin w określonym miejscu i czasie;
• opłaty usługowe za zbiorowe unieszkodliwianie zanieczyszczeń np. za odprowadzanie ścieków do kanalizacji albo składowanie odpadów na wysypiskach;
• opłaty administracyjne za rejestrowanie, kontrolę, autoryzację lub inne czynności urzędowe;

Opłaty ustala się według stawek obowiązujących w okresie, w którym emisja zanieczyszczeń do środowiska miała miejsce. Podmiot korzystający ze środowiska wnosi opłatę do końca miesiąca następującego po upływie każdego półrocza. W tym samym terminie należy przedłożyć marszałkowi województwa wykaz zawierający informacje i dane, wykorzystane do ustalenia wysokości opłat oraz wysokość tych opłat.

W 2010 roku polskie firmy z tytułu korzystania ze środowiska poniosły koszty rzędu 87 mln złotych. Największy udział stanowiły opłaty z tytułu wprowadzania gazów i pyłów do powietrza. Obecnie stanowią one w strukturze opłat 51%^[2].

Polska polityka ochrony środowiska przewiduje kary finansowe za:

• odprowadzanie do atmosfery zanieczyszczeń gazowych i pyłowych w ilościach przekraczających wielkość określoną w pozwoleniu wodno-prawnym;
• za wyprowadzanie do wód powierzchniowych lub do gleby ścieków, które nie odpowiadają warunkom określonym w pozwoleniu;
• za przekroczenie możliwego poziomu hałasu;
• za składowanie odpadów w miejscach niedozwolonych lub/i w sposób niezgodny z ustaleniami decyzji administracyjnej;
• za usuwanie drzew lub krzewów bez wymaganej zgody władz centralnych;
• za niszczenie terenów zielonych, krzewów i drzew powodowane niewłaściwym wykorzystaniem sprzętów mechanicznych i środków chemicznych;
• karne odsetki za nieterminowe uiszczanie opłat i kar ekologicznych;

Wymuszający charakter kar pieniężnych polega na tym, że przedsiębiorstwo nie może ich włączyć do kosztów, obciążają one jego wynik finansowy. Są uiszczane z dochodu po opodatkowaniu i tym samym są instrumentem o silniejszym od opłat oddziaływaniu bodźcowym.