Dołącz do Governautów, zarejestruj się
Załóż konto
Reklama

Drogi użytkowniku!
Wygląda na to, że używasz rozszerzenia blokującego reklamy.
W Governice nie stosujemy nachalnych reklam. Możesz bezpiecznie odblokować je na naszej stronie ;-)
Istnieją pojęcia, metody i koncepcje, które bez względu na przedmiot zarządzania, są wspólne. O ogólnych aspektach zarządzania, takich jak kultura organizacji, funkcje zarządzani czy pojęcia fundamentalne dowiedzieć można się z informacji, artykułów i wiadomości publikowanych w dziale Zarządzanie ogólne.
O wykonalności projektów B+R
Pytanie: czy możliwa jest ocena wykonalności projektów B+R, nie jest bynajmniej czysto akademickie
11 lipca 2017 roku Komisja Europejska przedstawiła tzw. raport grupy wysokiego szczebla w sprawie uproszczenia przepisów w odniesieniu do ram finansowych UE po 2020 r. Krajowe komentarze do tej publikacji skupiły się praktycznie na rozważaniach, ile środków UE przypadnie na Polskę po 2020 r. A szkoda, bo propozycje dwunastu ekspertów Komisji mogą radykalnie zmodyfikować dotychczasowe zasady aplikowania. Taką zmianą jest propozycja stworzenia „jednolitych ram oceny” dla wszystkich projektów niezależnie od źródła finansowania. Propozycja ta jest adresowana do projektów "miękkich" (finansowanych z EFS). Niemniej nieuchronne jest postawienie w tym kwestii pytania: co z wykonalnością projektów zaliczanych do kategorii B+R tj. badań i rozwoju?
11 lipca 2017 roku Komisja Europejska przedstawiła tzw. raport grupy wysokiego szczebla w sprawie uproszczenia przepisów w odniesieniu do ram finansowych UE po 2020 r. Krajowe komentarze do tej publikacji skupiły się praktycznie na rozważaniach, ile środków UE przypadnie na Polskę po 2020 r. A szkoda, bo propozycje dwunastu ekspertów Komisji mogą radykalnie zmodyfikować dotychczasowe zasady aplikowania. Taką zmianą jest propozycja stworzenia „jednolitych ram oceny” dla wszystkich projektów niezależnie od źródła finansowania. Propozycja ta jest adresowana do projektów "miękkich" (finansowanych z EFS). Niemniej nieuchronne jest postawienie w tym kwestii pytania: co z wykonalnością projektów zaliczanych do kategorii B+R tj. badań i rozwoju?
Czym jest działalność B+R?
Podręcznik podkreśla, że w tej klasyfikacji nie ma „kryterium podmiotowego”: pojęcie przedsięwzięcia B+R obejmuje zarówno formalnie prowadzoną działalność B+R w instytucjach zajmujących się nią, jak i działalność prowadzoną przez inne podmioty. Jest to zatem pojęcie bardzo szerokie i pojemne. Komisja Europejska w artykule 2 Rozporządzenia nr 651/2014 z dnia 17 czerwca 2014 r. dzieli projekty z obszaru B+R na 3 kategorie (zgodne ze wspomnianym podręcznikiem Frascati):
- badania podstawowe, prace eksperymentalne lub teoretyczne podejmowane w celu zdobycia nowej wiedzy o podstawach zjawisk i obserwowalnych faktów bez nastawienia na bezpośrednie zastosowanie komercyjne;
- badania przemysłowe, badania mające na celu zdobycie nowej wiedzy oraz umiejętności celem opracowania nowych produktów, procesów lub usług, lub też wprowadzenia znaczących ulepszeń do istniejących produktów, procesów lub usług. Ten rodzaj badań ma doprowadzić do stworzenia prototypów produktów lub modeli procesów i usług, możliwych do sprawdzenia (demonstracji) w warunkach rzeczywistych;
- prace rozwojowe, zdobywanie, łączenie, kształtowanie i wykorzystywanie dostępnej aktualnie wiedzy i umiejętności z dziedziny nauki, technologii i biznesu oraz innej stosownej wiedzy i umiejętności w celu opracowywania nowych lub ulepszonych produktów, procesów lub usług. W praktyce prace rozwojowe kończą się stworzeniem produktów, procesów lub usług, gotowych do produkcyjnego wdrożenia (w szczególności do uruchomienia produkcji).
Trzy kategorie projektów B+R?
Lp | Obszar analizy | Badania podstawowe | Badania przemysłowe | Prace rozwojowe |
---|---|---|---|---|
1 | Analiza stanu obecnego. Specyfikacja zagadnień wymagających rozwiązania. | Sformułowana hipoteza badawcza, która będzie weryfikowana w procesie badań. | Istniejąca technologia, która może być baza do stworzenia prototypu lub modelu rozwiązania. | Zweryfikowana technologia, która może być podstawą do stworzenia rozwiązania gotowego do produkcyjnego wdrożenia (istnieje prototyp / model rozwiązania). |
2 | Analiza otoczenia strategicznego (społeczno-gospodarczego). Analiza interesariuszy. | Stan badań podstawowych w obszarze przedsięwzięcia oraz ew. badań przemysłowych i prac rozwojowych (możliwość komercjalizacji wyników) | Stan badań przemysłowych i prac rozwojowych w sektorze. Alternatywne / komplementarne technologie do analizowanej. | Stan badań przemysłowych i prac rozwojowych w sektorze. Alternatywne / komplementarne technologie do zastosowanej. |
3 | Stan docelowy i cele przedsięwzięcia | Zdobycie nowej wiedzy o podstawach zjawisk i obserwowalnych faktów bez nastawienia na bezpośrednie praktyczne zastosowanie lub użytkowanie. | Stworzenie prototypów produktów, modeli procesów lub usług, możliwych do sprawdzenia (demonstracji) w warunkach rzeczywistych. | Stworzenie produktów, procesów lub usług, gotowych do produkcyjnego wdrożenia (w szczególności do uruchomienia produkcji. |
4 | Oczekiwany rezultat. | Pozytywny lub negatywny wynik weryfikacji hipotezy badawczej. | Pozytywny ew. negatywny wynik prac nad prototypem / modelem. Negatywny wynik wskazuje na konieczność zmiany założeń (np. zmianę technologii). | Pozytywny wynik demonstracji prototypu / modelu w warunkach rzeczywistych. Negatywny wynik jest dopuszczalny, wskazuje na konieczność zmiany prototypu / modelu i jego ponownej demonstracji. |
5 | Charakter przedsięwzięcia | Procesowy: proces weryfikacji postawionej hipotezy badawczej. | Produktowy: wytworzenie prototypu produktu lub modelu usługi / procesu. | Produktowy: stworzenie gotowego do wdrożenia produktu, usługi lub procesu |
Podsumowanie
Nawiasem mówiąc wspomniany Podręcznik Frascati wskazuje na badania stosowane i prace rozwojowe jako kategorie przedsięwzięć, dla których możliwe i wskazane jest tworzenie studiów wykonalności.
Odmienna sytuacja jest w przypadku badań podstawowych, które stanowią de facto pewien proces, którego celem jest weryfikacja hipotezy badawczej. Wynik tej weryfikacji może w równym stopniu być pozytywny i negatywny. Co więcej proces w jakim realizowane są prace badawcze może zmienić zakładany na początku scenariusz. Dlatego biorąc pod uwagę osiągnięcie planowanego rezultatu w przypadku badań podstawowych mamy zdecydowanie wyższy poziom ryzyka. To wszystko powoduje, że projekty badań podstawowych nie wpisują się w ramy „klasycznej” analizy wykonalności.
Można natomiast w takich projektach zastosować reguły rozszerzonej analizy wykonalności (uwzględniającej aspekty „miękkie”) w celu oceny przygotowania procesu badawczego (patrz artykuł Czy można badać wykonalność projektów nieinwestycyjnych?).