Sterowanie jakością ang. quality control, QC

Sterowanie jakością to metody i działania podejmowane w celu spełnienia wymagań jakościowych (PN-ISO 3534-2:1994). Norma PN-ISO 8402:1994 (wycofana, obecnie zastępuje ją PN-ISO 9000) precyzuje dodatkowo:

Sterowanie jakością obejmuje zarówno monitorowanie procesów (rozumiane jako stałe śledzenie i przekazywanie informacji), jak i eliminowanie przyczyn niezadowalającego wykonawstwa na wszystkich etapach cyklu istnienia wyrobu.

Sterowanie jakością jest realizowane podczas całego procesu produkcji i można je podzielić na dwa rodzaje: sterowanie off-line i on-line.

• Sterowanie off-line. Dotyczy sfery prewencji i jest stosowane bez bieżącego monitorowania procesu. Działania mają na celu zminimalizowanie szansy pojawienia się produktu o niskiej jakości.
• Sterowanie on-line. Dotyczy sfery sterowania operacyjnego procesem (w czasie rzeczywistym). Stosuje się je po wyczerpaniu dostępnych działań i narzędzi w sterowaniu offline. Jego głównym zadaniem jest wykrywanie i eliminacja przyczyn zakłóceń, których nie udało się zneutralizować wcześniej.

Sterowanie jakością może mieć różny zasięg:

• Małe obwody sterowania jakością (MOSJ) obejmują głównie obszar produkcji. Obejmują konkretne stanowisko pracy (bądź grupę połączonych stanowisk). Uwzględniają operacje technologiczne wykonywane na tych stanowiskach.
• Lokalne obwody sterowania jakością (LOSJ) obejmują kilka połączonych ze sobą etapów cyklu życia produktu.
• Rozległe obwody sterownia jakością (ROSJ) obejmują cały cykl życia produktu.

Często jest utożsamiane ze sterowaniem jakością. W rzeczywistości jest to sterowanie jakością z wykorzystaniem narzędzi statystycznych.

W statystycznym sterowaniu jakością najczęściej stosowane są metody należące do siedmiu podstawowych narzędzi sterowania jakością:

• Diagram procesu
• Karta kontrolna
• Arkusz analityczny
• Wykres Ishikawy
• Diagram Pareto
• Histogram
• Punktowy diagram korelacji