Dołącz do Governautów, zarejestruj się
Załóż konto
Reklama

Drogi użytkowniku!
Wygląda na to, że używasz rozszerzenia blokującego reklamy.
W Governice nie stosujemy nachalnych reklam. Możesz bezpiecznie odblokować je na naszej stronie ;-)
W tym miejscu publikowane są informacje dotyczące zarządzania jakością, takie jak Total Quality Management, normy jakości ISO 9000, Kaizen, Six Sigma. Znajdują się tutaj również wiadomości o zarządzaniu wydajnością, dojrzałością czy jakością w IT. Dzięki artykułom zamieszczonym w tym dziale dowiedzieć można się także o kontroli jakości, metodach zarządzania jakością i statystycznym sterowaniu procesami.
5S Przekierowano ze strony: Metoda 5 kroków
5S (metoda 5 kroków, 5xS) - Metoda (proces) ciągłego doskonalenia, której celem jest stworzenia miejsca pracy spełniającego warunki sterowania wizualnego oraz Lean manufacturing. Wdrożenie 5S pozwala poprawić jakość produkowanych wyrobów i świadczonych usług, podnieść wydajność pracy, zwiększyć stabilność procesów oraz obniżyć koszty działania firmy.
Opis
- Seiri (整理): sort, selekcja/sortowanie; dotyczy praktyki sortowania wszystkich narzędzi, materiałów, itp. na miejscu pracy i posiadanie tylko tego, co niezbędne. Rzeczy zbędne należy magazynować lub wyrzucić, gdyż stwarzają niebezpieczeństwo na stanowisku pracy oraz powodują bałagan, co zakłóca proces wydajnej pracy.
- Seiton (整頓): storage, systematyka; skupienie na potrzebę uporządkowanego miejsca pracy. Narzędzia, urządzenia i materiały muszą być systematycznie układane dla łatwiejszego i skutecznego dostępu. Każda rzecz musi mieć swoje, wydzielone i oznaczone miejsce. Musi być miejsce dla wszystkiego i wszystko musi być na swoim miejscu.
- Seiso (清掃): shine, sprzątanie; wskazuje na potrzebę utrzymywania miejsca pracy zarówno uporządkowanego, jak i czystego. W japońskich firmach sprzątanie jest codzienną czynnością. Po zakończeniu zmiany, przestrzeń pracy jest sprzątana, a wszystkie elementy wracają na swoje miejsce.
- Seiketsu (清潔): standarise, standaryzacja; pozwala na kontrolę i konsekwencję. Wykonywane czynności należy standaryzować, aby stosowane były z dużo większą łatwością. Każdy musi wiedzieć, za co jest odpowiedzialny. Obowiązek utrzymywania czystości staje się częścią regularnie wykonywanych działań.
- Shitsuke (躾): sustain, samodyscyplina/samodoskonalenie; dotyczy utrzymywania standardów. Wcześniejsze 4S musza być przestrzegane za ścisłą dyscypliną, dzień po dniu. Należy przestrzegać wcześniej ustalonych zasad i uczynić je przyzwyczajeniem.
5S | Przesłanie | Usprawnienia pracy | Cel |
---|---|---|---|
SEIRI Selekcja | Pozbywanie się rzeczy niepotrzebnych z miejsca pracy | Zmniejszenie zapasów; lepsze wykorzystanie powierzchni roboczej; zapobieganie zagubieniu przedmiotów; stworzenie miejsc pracy wolnych od brudu i pyłu | Redukcja kosztów i ułatwienie pracy |
SEITON Systematyka | Uporządkowanie wszystkiego w miejscu pracy | Poprawa bezpieczeństwa pracy; skrócenie czasu poszukiwania potrzebnych rzeczy | Poprawa jakości |
SEISO Sprzątanie | Czyszczenie wszystkiego w miejscu pracy | Utrzymanie i poprawa sprawności maszyn i urządzeń; utrzymanie stanowiska czystego i łatwego do sprawdzenia | Zmniejszenie kłopotu z maszynami i urządzeniami, zachowanie komfortu miejsca pracy |
SEIKETSU Standaryzacja | Utrzymanie porządku i schludnych warunków pracy oraz schludności pracowników | Poprawa warunków materialnego środowiska pracy; eliminacja przyczyn wypadków | Wyższy poziom bezpieczeństwa i higieny pracy, redukcja zanieczyszczeń, poprawa samopoczucia pracowników |
SHITSUKE Samodyscyplina | Dyscyplina w pracy | Zmniejszenie ilości pomyłek wynikających z nieuwagi; postępowanie zgodne z decyzjami; poprawa stosunków międzyludzkich | Polepszenie morale |
Źródło: opracowane na podstawie Sato (1995)
Zastosowanie
Drugim warunkiem niezawodności są umiejętności. Nie wystarczy bowiem chcieć trzeba jeszcze umieć. Źródłem umiejętności jest wyszkolenie. Dzisiaj klienci domagają się różnorodnych produktów, więc często trzeba robić coś czego się wcześniej nie robiło. Przygotowanie pracowników musi być więc szerokie i uniwersalne.
Trzeci warunek niezawodności to warunek techniczny. Narzędzia, maszyny i urządzenia muszą być zdatne zawsze gotowe do użycia, a stanowisko pracy zawsze właściwie przygotowane. Elementarnym warunkiem niezawodności technicznej jest codzienna dbałość o stan wyposażenia, a jej dwa źródła to czystość i systematyczna obsługa. Tak dochodzimy do praktyki 5S.
Celem 5S jest zaprowadzenie i utrzymanie porządku i dyscypliny w miejscu (na stanowisku) pracy. Praktyki 5S są jednym z fundamentów tworzenia środowiska pracy sprzyjającego działaniom projakościowym, harmonijnej pracy i ciągłemu doskonaleniu stosunków ludzkich, co przekłada się na efektywność organizacji.5S jest jednym z najważniejszych elementów dobrego zarządzania. Są to podstawowe działania na rzecz:
- ulepszania pracy;
- zapewniające odpowiednią jakość produktów;
- niskie koszty wytwarzania;
- właściwą dostawę wyrobów gotowych;
- bezpieczeństwo;
- czyste i schludne stanowiska pracy firmie tworzą dobrą reputację firmy;
- zredukowanie ukrytych odpadów w firmie.
Metoda działa w taki sposób, aby:
- stanowisko pracy było zorganizowane w sposób możliwie ergonomiczny;
- czas czynności do wykonania zadań na stanowisku pracy był jak najkrótszy;
- następowała optymalizacja wykorzystania powierzchni pracy;
- następowała redukcja (zminimalizowanie) czasu czynności nieprzynoszących bezpośrednio wymiernych korzyści;
- wyposażenie - w tym produkcyjne i biurowe - było jak najlepiej wykorzystane.
Schemat (proponowany przez Japończyków) przedstawia hierarchię praktyk zarządzania, które wprowadza się kolejno w toku rozwoju firmy realizując kolejne programy poprawy produktywności. Praktyki 5S stanowią podstawę na której wznosi się gmach nowoczesnego i skutecznego zarządzania .Następnym poziomem jest system zapewniania jakości . Wraz z wprowadzaniem praktyki 5S możemy także wprowadzać działalność małych grup pracowniczych np. kół jakości lub zastosowanie cyklu Deminga do ciągłego ulepszania. Upowszechnianie tych 3 elementów oznacza że wszyscy w zakładzie znają i stosują wewnątrzzakładowe normy i procedury służące utrzymaniu już osiągniętych podwyższonych standardów. W ten sposób powstają zaczątki systemu ciągłego ulepszania - Keizen.
Japoński schemat przewiduje, że na kolejnym poziomie znajduje się system zapewniania jakości . W polskich przedsiębiorstwach wprowadzenie norm ISO 9000 następuję wcześniej lub równolegle z uruchomieniem działalności małych grup i praktyk Keizen ( Fundamenty )
Być może owo pójście na skróty wynika z konieczności utrzymania dostępu do rynku zachodniego.
Na następnym poziomie poprawę produktywności osiąga się przez wdrożenia kompleksowych i totalnych systemów zarządzania.
Poprawa produktywności
Dyrektorzy w Japonii uważają, że 5S jest podstawowym elementem usprawniania zarządzania. Bez czystego i schludnego środowiska nie jesteśmy w stanie wprowadzić ogólnozakładowego systemu np. Kompleksowego Sterowania Jakością. Wdrożenie 5S ma kluczowe znaczenie dla zapewnienia długookresowych zysków przedsiębiorstwa. Jest to klucz do pomyślnego wdrażania poprawy produktywności.
5S jest niezbędna do osiągnięcia i utrzymania bezpieczeństwa i sprawności operacji . Nieporządne miejsce pracy wywiera negatywny wpływ nie tylko na jakość produktów a także na terminowość dostaw oraz koszty. Jeśli np. procent braków jest wysoki z powodu bałaganu w warsztacie firma musi zlecić pracownikom więcej napraw i poprawek. Personel odpowiedzialny za planowanie produkcji musi zmieniać swoje plany gdyż plan oryginalny uległ rozregulowaniu z powodu nieoczekiwanych opóźnień. Wszystko to prowadzi do wzrostu kosztów produkcji.
Relacje z innymi narzędziami zarządzania jakością
Zobacz też
- Lean Management
- Kaizen
- TQM
- Six Sigma
- Benchmarking
- Diagram Ishikawy
- Diagram Pareto
- FMEA (ang. Failure Mode and Effects Analysis)
- Histogram
- Hoshin Kanri
- Karty kontrolne
- Poka-yoke
- Dom jakości (ang. Quality Function Deployment, QFD)
- Szybkie przezbrojenie (ang. Single Minute Exchange of Die, SMED)
- Sourcing dostawców
- Statystyczne sterowanie procesem (ang. Statistical Process Control, SPC)
- Stratyfikacja
- TBM (ang. Time Based Management)
- TPM (ang. Total Productive Maintenance)
- Statystyczna Kontrola Odbiorcza
- Just-in-time
Bibliografia
- I. Masaaki: Gemba Kaizen. Zdroworozsądkowe, niskokosztowe podejście do zarządzania , MT Biznes , Warszawa 2006
- A. Hamrol, W. Mantura: Zarządzanie jakością, Wydawnictwo Naukowe PWN, Warszawa 2009
- W. Ratyński: Zarządzanie jakością, Sigma, Skierniewice 2005
ostatnia modyfikacja 20 sierpnia 2016 r.