Dołącz do Governautów, zarejestruj się
Załóż konto
Reklama

Drogi użytkowniku!
Wygląda na to, że używasz rozszerzenia blokującego reklamy.
W Governice nie stosujemy nachalnych reklam. Możesz bezpiecznie odblokować je na naszej stronie ;-)
W tym miejscu publikowane są informacje dotyczące zarządzania jakością, takie jak Total Quality Management, normy jakości ISO 9000, Kaizen, Six Sigma. Znajdują się tutaj również wiadomości o zarządzaniu wydajnością, dojrzałością czy jakością w IT. Dzięki artykułom zamieszczonym w tym dziale dowiedzieć można się także o kontroli jakości, metodach zarządzania jakością i statystycznym sterowaniu procesami.
Diagram pokrewieństwa ang. affinity diagram
Diagram pokrewieństwa (digram KJ, wykres podobieństw, wykres zależności, diagram powinowactwa) - narzędzie wykorzystywane do porządkowania dużej ilości danych o charakterze jakościowym (pomysłów, rozwiązań, idei, faktów, informacji werbalnych np. zgromadzonych podczas burzy mózgów). Diagram pokrewieństwa nie wskazuje konkretnego rozwiązania, a jedynie obszary działań, na których należy się skupić, aby rozwiązać dany problem organizacji, natomiast uzyskane wyniki powinny stać się podstawą pracy z następnymi narzędziami. Jest jednym z nowych narzędzi zarządzania jakością. Nazwa metoda KJ pochodzi od nazwiska i imienia jego twórcy, czyli Jiro Kawakity.[1]
Zastosowanie
- w sytuacji występowania dużej ilości chaotycznych informacji lub pomysłów dotyczących złożonego problemu,
- w przypadku niemożności przełamania dotychczasowych metod w celu rozwiązania problemu,
- gdy konieczne jest wsparcie rozwiązań w celu ich wdrożenia[2].
Analiza rozproszonych informacji nie jest łatwa. Zastosowanie diagramu pokrewieństwa umożliwi w takim przypadku:
- generowanie i zbieranie informacji,
- tematyczny, intuicyjny podział danych na grupy,
- łatwiejszą analizę informacji,
- przejrzystość ich prezentacji.
Opis
Diagram ten może być stosowany do generowania i zbierania informacji opisowych takich jak idee, pomysły, opinie, czy koncepcje, a następnie porządkowania ich w grupy obejmujące pokrewne pomysły. Porządkowanie powinno polegać na tworzeniu nie więcej niż dziesięciu kategorii pojęć[4]. Pomysły zebrane w trakcie tworzenia diagramu pokrewieństwa można opracowywać dalej, wykorzystując pozostałe narzędzia takie jak na przykład Diagram Ishikawy, czy Diagram zależności.
Korzyści
- duży obszar zastosowań,
- nieznaczne koszty analizy,
- brak konieczności przeszkolenia pracowników,
- wykorzystanie kreatywności pracowników,
- możliwość wypowiedzenia się wszystkich uczestników,
- akceptacja proponowanych rozwiązań, praca z diagramem pokrewieństwa przewiduje udział pracowników związanych z rozpatrywanym problemem,
- wizualizacja, proponowane rozwiązania problemu są zapisywane na kartkach i widoczne dla wszystkich uczestników,
- diagram sporządzony jest w wersji graficznej, może być zachowany i w razie potrzeby w każdej chwili można do niego wrócić[5].
Procedura tworzenia diagramu pokrewieństwa
- Określenie w sposób ogólny problemu, który ma być badany.
- Wybór członków zespołu (osoby bezpośrednio związane z danym zagadnieniem lub obszarem,najlepiej 4-8 osób).
- Zbieranie informacji ustnych charakteryzujących dane zagadnienie.
- Zapisywanie możliwie najwięcej indywidualnych pomysłów, opinii lub uwag (zapisywanie informacji na kartkach rozdanych uczestnikom, pomysł powinien byś prostym i treściwym zdaniem, każdy zapisany na osobnej kartce).
- Odczytywanie przez uczestników zebranych pomysłów, opinii lub uwag i umieszczanie zapisanych kartek w sposób losowy na tablicy, bądź stole w taki sposób, aby były widoczne dla wszystkich (na tym etapie należy unikać komentarzy zarówno krytycznych, jak i pochwał oraz zachęcać do uzupełniania listy w trakcie prezentacji).
- Grupowanie i klasyfikowanie pomysłów spisanych na kartkach, które mają ze sobą związek (przypisanie haseł nadrzędnych poszczególnym grupom tematycznym, które stają się nazwami grup (kategorii); w przypadku braku możliwości zaklasyfikowania jakiegokolwiek pomysłu do utworzonych kategorii, należy go wykluczyć; dopuszczalne jest umieszczanie jednego pomysłu w kilku kategoriach, poprzez wykonanie kopii kartki)
- Rysowanie diagramu i przeprowadzenie prezentacji (na tym etapie może zostać dokonana korekta diagramu).
- Prezentacja i omówienie końcowego diagramu.
Jak analizować dane za pomocą tego narzędzia?Badanie możesz przeprowadzić w 9 etapach.
- Krok 1. Wybierz zespół do rozwiązania problemu- najlepiej 4 do 8 osób.
- Krok 2. Przedstaw ogólnie problem.
- Krok 3. Rozdaj członkom zespołu kartki i przybory do pisania.
- Krok 4. Każdy z uczestników sesji zapisuje jak najwięcej swoich propozycji. Ma na to około 10-15min, przy czym na 1 kartce zapisuje tylko 1 pomysł.
- Krok 5. Odczytujcie pojedyncze pomysły i umieszczajcie je w sposób losowy na tablicy. Każde rozwiązanie może zaowocować nowym, gdyż w międzyczasie inni mogą dopisywać świeże pomysły.
- Krok 6. Następnie podzielcie wspólnie kartki na grupy tematyczne. Nie powinno być ich więcej niż 10. Selekcja powinna mieć charakter intuicyjny. Jeśli pojedyncze kartki nie będą pasowały do żadnej z większych grup nie włączajcie ich na siłę.
- Krok 7. Nazwijcie każdą grupę.
- Krok 8. Zbierz kartki i opracuj diagram pokrewieństwa w czytelnej formie tak, abyś mógł go łatwo zaprezentować wszystkim zainteresowanym.
- Krok 9. Zorganizuj spotkanie na którym zaprezentujesz diagram i omówisz jego wyniki.
Ogólny schemat diagramu pokrewieństwa

Rys. 1. Diagram pokrewieństwa przed i po grupowaniu[7]
Praktyczne zastosowanie diagramu pokrewieństwa

Rys. 2. Zgłoszone i nie pogrupowane pomysły[8]

Rys. 3. Zgłoszone i pogrupowane pomysły[9]
Zobacz też
Bibliografia
- A. Hamrol, W. Mantura: Zarządzanie jakością. Teoria i praktyka, Wydawnictwo Naukowe PWN, Warszawa 2002
- W. Ładoński i K. Szołtysek (red.): Zarządzanie jakością, Wydawnictwo Uniwersytetu Ekonomicznego, Wrocław 2008
ostatnia modyfikacja 20 sierpnia 2016 r.