Cena transferowa Przekierowano ze strony: Ceny transferowe a podatki ang. transfer pricing

Stosowanie odpowiedniej polityki cen transferowych, może znacząco wpłynąć na zobowiązania w podatku dochodowym przedsiębiorstw, szczególnie gdy członkami grupy są przedsiębiorstwa z krajów o różnorodnych systemach podatkowych.

Manipulacje związane z cenami transferowymi - np. praktyka "przetrzymywania zysków" polegająca na zapewnianiu by zyski międzynarodowego przedsiębiorstwa podlegały w maksymalnym stopniu opodatkowaniu w kraju o najniższych progach podatkowych. Tego typu praktyki przyciągnęły uwagę władz podatkowych na całym świecie - w wielu przypadkach fiskus szuka sposobu dostosowania tych cen do cen wolnorynkowych. Najpopularniejszą stosowaną metodą jest tzw. metoda "długości ramienia" (ang. arm's length principle).

Istota tej zasady wyraża się w tym, że na przedsiębiorstwa gospodarczo powiązane nakłada się obowiązek kształtowania we wzajemnych stosunkach handlowych ogółu warunków, w tym przede wszystkim cen ustalanych we wzajemnych transakcjach w taki sposób, w jaki uczyniłyby to niezależne, konkurujące ze sobą przedsiębiorstwa. Jeśli fiskus ma problemy z porównaniem ceny transferowej do ceny wolnorynkowej (np. z powodu niewystępowania analogicznych transakcji na wolnym rynku) może zastosować metodę kosztów powiększonych o zysk czy metodę ceny odsprzedaży.

Przykład

Spółka A sprzedaje w kraju A towar importowany z kraju B, gdzie posiada filię – Spółkę B. Wartość rynkowa towaru dostarczanego przez spółkę B to 250 000 EUR, a cena dla ostatecznego odbiorcy to 500 000 EUR. W kraju A podatek dochodowy wynosi 20%, gdy w kraju B wynosi on 10%.

Jeżeli cena transferowa między spółkami B i A:

a) Zostanie ustalona na 250 000 EUR (wartość rynkowa) – zobowiązanie podatkowe (bez uwzględniania kosztów uzyskania przychodu) wyniesie odpowiednio 50 000 EUR w kraju A (250 000 x 20%) i 25 000 EUR w kraju B (250 000 x 10%), w sumie 75 000 EUR.

b) Zostanie ustalona na 450 000 EUR (powyżej wartości rynkowej) – zobowiązanie podatkowe (bez uwzględniania kosztów uzyskania przychodu) wyniesie zaledwie 10 000 EUR w kraju A (50 000 x 20%) i 45 000 EUR w kraju B (450 000 x 10%), w sumie 55 000 EUR.

W przedstawionym przykładzie, zastosowanie świadomej polityki cen transferowych może oznaczać dla grupy oszczędność w wysokości 20 000 EUR.

Aby ograniczyć ryzyko przerzucania dochodów za pomocą cen transferowych, państwa nakładające wysokie zobowiązania podatkowe wprowadziły do swoich systemów uregulowania nakładające na przedsiębiorstwa obowiązek ustalania cen transferowych na poziomie zgodnym z cenami rynkowymi. W większości krajów należących do OECD, przedsiębiorstwa są zobowiązane przygotowywać specjalną dokumentację, udowadniającą zgodność danej ceny transferowej z cenami rynkowymi.

W 2000 r., z inicjatywy Marka Belki, sprawującego funkcję Ministra Finansów, wdrożono do polskiego prawa podatkowego przepisy dotyczące cen transferowych. Utworzono także specjalne grupy urzędników, wyspecjalizowanych w wykrywaniu nadużyć związanych z cenami transferowymi.

W przypadku gdy organ podatkowy uzna, że ustalone ceny transferowe są niezgodne z cenami rynkowymi, może dokonać oszacowania faktycznego zysku, jaki osiągnąłby podatnik gdyby stronami transakcji były podmioty niepowiązane.

Polskie przedsiębiorstwa zobowiązane są do przygotowywania dokumentacji podatkowej cen transferowych w przypadku gdy wartość transakcji przekroczy:

1. 100 000 EUR – jeżeli transakcja nie przekracza 20% kapitału zakładowego,
2. 30 000 EUR – w przypadku świadczenia usług, sprzedaży lub udostępnienia wartości niematerialnych i prawnych,
3. 50 000 EUR – w pozostałych przypadkach.

W przypadku, gdy podatnik nie dostarczy dokumentacji w przeciągu 7 dni od daty zażądania jej przez organ podatkowy, w przypadku oszacowania dochodu przez organy podatkowe nadwyżka dochodu oszacowanego nad wykazanym podlega opodatkowaniu stawką sankcyjną w wysokości 50%^[1][2].

Dokumentacja powinna zostać przygotowana, także gdy transakcje są prowadzone z podmiotami z krajów wymienionych w "Rozporządzeniu Ministra Finansów z dnia 16 maja 2005 r., w sprawie określenia krajów i terytoriów stosujących szkodliwą konkurencję podatkową dla celów podatku dochodowego od osób prawnych". Analogiczne rozporządzenie zostało także wydane odnośnie podatku od osób fizycznych.

Nabywcy i sprzedawcy mogą pełnić różne funkcje powiązane z wymianą towaru i podejmować różne ryzyka. Na przykład sprzedawca maszynerii może ale nie musi dostarczyć gwarancję. To wpłynie na cenę, jaką zapłaci nabywca. Funkcje i ryzyka to na przykład:

• rozwój produktu,
• produkcja i montaż,
• marketing i reklama,
• Transport i Magazynowanie,
• ryzyko kredytowe,
• ryzyko starzenia się produkcji,
• ryzyko rynkowe i przedsiębiorcze,
• ryzyko inkaso,
• ryzyko finansowe i walutowe,
• specyfika firmy lub branży.

Sposób i warunki sprzedaży mogą mieć wpływ na cenę. Na przykład - nabywca zapłaci więcej jeśli może opóźnić zapłatę i kupować mniejsze ilości. Warunki, które mogą wpłynąć na cenę to na przykład czas opłaty, gwarancja, zniżki objętościowe, czas trwania praw do użycia produktu itp.