Dołącz do Governautów, zarejestruj się
Załóż konto
Reklama

Drogi użytkowniku!
Wygląda na to, że używasz rozszerzenia blokującego reklamy.
W Governice nie stosujemy nachalnych reklam. Możesz bezpiecznie odblokować je na naszej stronie ;-)
Finansowe aspekty zarządzania, takie jak: wskaźniki finansowe, certyfikaty i uprawnienia finansowe czy podatki. Znajdują się tutaj także artykuły dotyczące teorii i modeli finansowych, zarządzania ryzykiem finansowym. W tym miejscu publikowane są również hasła dotyczące ubezpieczeń, stanowisk w finansach czy inwestycjach.
Rachunek przepływów pieniężnych Przekierowano ze strony: Cash flow account cash flow ang. cash flow statement, cash flow account cash flow
Rachunek przepływów pieniężnych (RPP, sprawozdanie z przepływów pieniężnych) – sprawozdanie pokazujące przepływ środków pieniężnych w danej firmie w ujęciu dynamicznym, czyli z uwzględnieniem jego źródeł i wykorzystania. Pokazuje zmiany, jakie zaszły w poszczególnych elementach aktywów i pasywów wywołane przez przepływ środków pieniężnych. Przedstawia informacje umożliwiające ocenę stopnia płynności finansowej, skuteczności ściągania należności i zdolności do regulowania zobowiązań.
Opis
Rachunek przepływów pieniężnych jest elementem sprawozdania finansowego sporządzanym obligatoryjnie przez jednostki podlegające obowiązkowemu badaniu sprawozdania finansowego.
Podstawa prawna
- Ustawa o rachunkowości - zwłaszcza art. 48b, w którym zdefiniowano działalność operacyjną, inwestycyjną oraz finansową, a także załącznik nr 1, zawierający wzór rachunku.
- Krajowy Standard Rachunkowości nr 1 - będący uzupełnieniem Ustawy, stanowiący bardzo dokładny przewodnik po zasadach sporządzania rachunku.
- Międzynarodowy Standard Rachunkowości nr 7 - który z uwagi na funkcjonowanie standardu krajowego nie jest stosowany przez większość polskich przedsiębiorstw. Może być stosowany jedynie przez podmioty stosujące standardy międzynarodowe jako podstawowe zasady rachunkowości w przedsiębiorstwie (więcej w artykule Sprawozdanie finansowe).
Przepływy pieniężne
Najczęściej spotykanym znaczeniem tego terminu jest pozycja, kalkulowana przez księgowych jako przepływy z działalności operacyjnej. W rachunku przepływów pieniężnych wyodrębnia się również przepływy pieniężne z działalności inwestycyjnej i finansowej.
Przepływy z działalności operacyjnej
Działalność operacyjną stanowi podstawowa działalność przedsiębiorstwa. Działalność ta polega przede wszystkim na produkcji i sprzedaży klientom produktów lub usług.Wyodrębnienie tej grupy przepływów w rachunku jako pierwszej pozwala na zobrazowanie skuteczności przedsiębiorstwa w zakresie generowania przepływów z działalności podstawowej. Nie uwzględnia się tu transakcji o charakterze jednorazowym (np. sprzedaż albo zakup środka trwałego) lub niezwiązanych z działalnością podstawową, takich jak np. przepływy pieniężne związane z finansowaniem przedsiębiorstwa, czy jego działalnością inwestycyjną.
Przepływy z działalności operacyjnej obejmują przede wszystkim takie pozycje jak:
- przypływy ze sprzedaży produktów i usług,
- wypływy z tytułu zapłat dostawcom za dostarczone towary i materiały,
- wypływy z tytułu wynagrodzeń,
- wypływy z tytułu opłat i podatków.
Przepływy z działalności inwestycyjnej
Przepływy z działalności inwestycyjnej obejmują przede wszystkim takie pozycje jak:- wypływy z tytułu zakupu środków trwałych,
- przypływy z tytułu sprzedaży środków trwałych,
- wypływy z tytułu udzielanych pożyczek,
- przypływy z tytułu otrzymywanych spłat pożyczek,
- wypływy z tytułu zakupu udziałów i akcji,
- przypływy z tytułu sprzedaży udziałów i akcji.
Przepływy z działalności finansowej
W ostatniej sekcji dokonuje się zestawienia przepływów związanych z finansowaniem przedsiębiorstwa.Przepływy z działalności finansowej obejmują przede wszystkim takie pozycje jak:
- przypływy z tytułu emisji udziałów i akcji,
- przypływy z tytułu emisji papierów dłużnych,
- wypływy z tytułu wypłaconych dywidend,
- wypływy z tytułu wykupu własnych akcji,
- wypływy z tytułu spłat pożyczek i kredytów.
W przedsiębiorstwie mogą zachodzić także procesy niemające bezpośrednio wpływu na przepływy finansowe, mimo to jednak wywołują zmiany w majątku. Zwykle, dla kompletnego obrazu, są one wykazywane w informacji dodatkowej.
Przykładami takich przepływów mogą być:
- umowy leasingowe,
- zapłata udziałami w przedsiębiorstwie,
- zamiana zobowiązań na udziały,
- zapłata za zobowiązania aktywami niepieniężnymi,
- obrót barterowy.
Budowa rachunku
W rachunku przepływów pieniężnych powinny znaleźć się odpowiednio pogrupowane informacje dotyczące:
- wpływów z działalności operacyjnej,
- innych wpływów z podziałem na ich źródła,
- wydatków z podziałem na ich źródła,
- wartości środków pieniężnych na początek okresu,
- wartości środków pieniężnych na koniec okresu.W zależności od zastosowanych standardów oraz polityki przedsiębiorstwa, można różnie klasyfikować przepływy pieniężne. Przykładowo według MSR, odsetki od zaciągniętych pożyczek i kredytów są wykazywane jako przepływy z działalności operacyjnej, natomiast zgodnie z Ustawą o rachunkowości - jako przepływy z działalności finansowej.
Definicje poszczególnych obszarów według aktów prawnych regulujących zasady sporządzania rachunku przedstawia poniższa tabela.
Rodzaj działalności | Ustawa o rachunkowości | KSR 1 | MSR 7 |
---|---|---|---|
Działalność operacyjna | Podstawowy rodzaj działalności jednostki oraz inne rodzaje działalności, niezaliczone do działalności inwestycyjnej lub finansowej. | Podstawowy rodzaj działalności jednostki oraz inne rodzaje działalności, niezaliczone do działalności inwestycyjnej lub finansowej. | Podstawowym rodzaj działalności powodujący powstawanie przychodów oraz każdy innym rodzaj działalności, która nie ma charakteru działalności inwestycyjnej i finansowej. |
Działalność inwestycyjna | Nabywanie lub zbywanie składników aktywów trwałych i krótkoterminowych aktywów finansowych oraz wszystkie z nimi związane pieniężne koszty i korzyści. | Działalność, której przedmiotem jest nabywanie lub zbywanie rzeczowych aktywów trwałych (środków trwałych, środków trwałych w budowie), wartości niematerialnych i prawnych, długoterminowych inwestycji, w tym inwestycji w nieruchomości i prawa, krótkoterminowych aktywów finansowych (z wyjątkiem środków pieniężnych i ich ekwiwalentów) oraz wszystkie związane z tym pieniężne koszty i korzyści, z wyjątkiem dotyczących podatku dochodowego. | Działalność polegająca na nabywaniu i sprzedaży aktywów trwałych oraz inwestycji krótkoterminowych niezaliczonych do ekwiwalentów środków pieniężnych. |
Działalność finansowa | Pozyskiwanie lub utrata źródeł finansowania (zmiany w rozmiarach i relacjach kapitału (funduszu) własnego i obcego w jednostce) oraz wszystkie z nimi związane pieniężne koszty i korzyści. | Działalność, której przedmiotem jest pozyskiwanie innych, niż działalność operacyjna, źródeł finansowania, w tym także zwiększających kapitał (fundusz) własny, lub ich spłata oraz związane z tym pieniężne koszty, w tym prowizje, odsetki i dywidendy, i korzyści, z wyjątkiem dotyczących podatku dochodowego. | Działalność, w wyniku której zmianie ulega wysokość i struktura wniesionego kapitału własnego oraz zadłużenia jednostki. |
Źródło: Opracowanie własne na podstawie: Ustawa z dnia 29 września 1994 r. o rachunkowości, Krajowy Standard Rachunkowości Nr 1, Rozporządzenie (...) przyjmujące określone międzynarodowe standardy rachunkowości...
Metody sporządzania rachunku
Zgodnie z Ustawą, rachunek przepływów pieniężnych można sporządzać metodą bezpośrednią lub metodą pośrednią. Obie te metody są równoważne i powinny dawać identyczne wyniki. Metody różnią między sobą sposobem przedstawiania przepływów z działalności operacyjnej, podczas gdy przepływy inwestycyjne i finansowe pozostają bez zmian.Metoda bezpośrednia polega na przeanalizowaniu wszystkich wpływów i wypływów środków pieniężnych z działalności operacyjnej, inwestycyjnej i finansowej.
Więcej o budowie rachunku metodą bezpośrednią w artykule RPP - metoda bezpośrednia.
Metoda pośrednia natomiast, polega na korygowaniu zysku netto w taki sposób, aby został on sprowadzony do zmian netto w środkach pieniężnych na skutek działalności operacyjnej, z uwzględnieniem wszystkich wpływów i wypływów z działalności inwestycyjnej i finansowej. Częściej stosowaną jest metoda pośrednia.
Więcej o budowie rachunku metodą pośrednią w artykule RPP - metoda pośrednia.
Zastosowanie
Obok bilansu i rachunku zysków i strat, rachunek przepływów pieniężnych stanowi źródło informacji o kondycji finansowej organizacji. Bilans i rachunek zysków i strat są sporządzane zgodnie z zasadą memoriału i zawierają wiele wartości szacunkowych, m.in. rezerwy, aktualizacje, wyceny, stawki amortyzacyjne itp. Przez to sprawozdania te są wrażliwe na manipulacje i zniekształcenia. Mogą również ukazywać mylny obraz w kwestii płynności przedsiębiorstwa.
Rachunek przepływów pieniężnych pokazuje tylko rzeczywiście zaistniałe przepływy w danym okresie. Stanowi więc on uzupełnienie wiedzy użytkowników sprawozdania w kwestii elementów niepokazanych w bilansie i rachunku zysków i strat.
Interpretacje rachunku
Analiza sprawozdania z przepływów pieniężnych powinna zaczynać się od ustalenia wielkości środków pieniężnych w poszczególnych obszarach sprawozdania. Przedstawiona poniżej tabela zawiera możliwe sytuacje, które mogą wystąpić przy ocenie tego sprawozdania. Znakiem „+” oznaczono dodatnie przepływy, zaś symbolem „–” ujemne.Przypadek | Rodzaj strumienia | Interpretacja | ||
---|---|---|---|---|
Operacyjny | Inwestycyjny | Finansowy | ||
1 | + | + | + | Dodatnie przepływy pieniężne na wszystkich poziomach. Bardzo wysoka płynność finansowa. Sytuacja rzadko spotykana w praktyce. Przedsiębiorstwo prawdopodobnie gromadzi środki pieniężne na koncie aby przeznaczyć je na przyszłe inwestycje lub dokonać przejęcia. |
2 | + | - | - | Wysoka rentowność przedsiębiorstwa. Zyski przeznaczane są na rozwój przedsiębiorstwa i spłatę zobowiązań. |
3 | + | + | - | Przedsiębiorstwo notuje dodatnie wpływy operacyjne oraz inwestycyjne, lub upłynnia aktywa trwałe, bo bieżące wpływy nie wystarczają na pokrywanie zobowiązań. Typowa sytuacja, gdy mamy do czynienia z restrukturyzacją. |
4 | + | - | + | Prawidłowa sytuacja w rozwijającym się przedsiębiorstwie. Przedsiębiorstwa te zwykle nie mogą pokryć wydatków na rozwój jedynie z wypracowanych zysków, więc wykorzystują zewnętrzne źródła finansowania. |
5 | - | + | + | Ujemne przepływy z działalności operacyjnej i dodatnie z pozostałych działalności wskazują na przejściowe trudności jednostki gospodarczej. W celu utrzymania płynności finansowej, przedsiębiorstwo wykorzystuje zewnętrzne źródła finansowania. Możliwość ich pozyskania sugeruje, że należy liczyć się z poprawą wyników przedsiębiorstwa. |
6 | - | - | + | Sytuacja typowa dla młodych, dopiero rozwijających się przedsiębiorstw. Przepływy operacyjne i inwestycyjne są ujemne, natomiast źródłem gotówki są kredyty oraz kapitał właścicielski. |
7 | - | + | - | Sytuacja typowa dla przedsiębiorstwa przeżywającego poważne trudności finansowe. Niedobory gotówkowe przedsiębiorstwa są pokrywane ze sprzedaży aktywów. Jest to niewątpliwie najgorszy przypadek i może oznaczać bankructwo jednostki. |
8 | - | - | - | Ujemny poziom gotówki we wszystkich poziomach. Sytuacja ta może zdarzyć się w przedsiębiorstwach, które zgromadziły duże zasoby finansowe,i finansują z nich obecnie wydatki inwestycyjne. Sytuacja ta nie oznacza bankructwa, niemniej jednak jest ryzykowna. Przedsiębiorstwo ma szansę zacząć zarabiać w przyszłości na obecnie dokonywanych inwestycjach. |
Zobacz też
Linki zewnętrzne
- Ewa Szczepankiewicz: Jak jest skonstruowany rachunek przepływów pieniężnych, Monitor Księgowego nr 2 z dnia 2008-01-20, na ksiegowosc.infor.pl
- Ustawa z dnia 29 września 1994 r. o rachunkowości
- Krajowy Standard Rachunkowości Nr 1: Rachunek przepływów pieniężnych, (plik PDF)
- Rozporządzenie Komisji (WE) Nr 1126/2008 z dnia 3 listopada 2008 r. przyjmujące określone międzynarodowe standardy rachunkowości zgodnie z rozporządzeniem (WE) nr 1606/2002 Parlamentu Europejskiego i Rady
Bibliografia
- Rachunek przepływów pieniężnych na Encyklopedii Zarządzania
- Przepływy pieniężne na Encyklopedii Zarządzania
- Sprawozdanie z przepływów pieniężnych na Wikipedii pl
- Rachunek przepływów pieniężnych na findict.pl
- Piotr Rybicki, Rachunek przepływów pieniężnych cz. 1. Podstawy sporządzania, na dlafirmy.info.pl
- Cash flow statement na Wikipedii en
- Cash flow na Wikipedii en
ostatnia modyfikacja 20 sierpnia 2016 r.