Białe kołnierzyki ang. white-collar worker

Termin białe kołnierzyki odnosi się do męskich białych koszul frakowych, które nosili pracownicy biurowi w większości XIX i XX-wiecznych państw zachodnich. Terminu tego używano dla rozróżnienia ich od niebieskich koszul, mundurowych oraz pracowników fizycznych lub pracowników usług.

Określeniem biały kołnierzyk posługiwał się Upton Sinclair, amerykański pisarz, który odnosił je do nowoczesnych urzędników, pracowników administracji i kadry zarządzającej w latach 30. XX wieku ^[1], chociaż odniesienia do łatwej pracy i białych kołnierzyków pojawiły się już w 1911 roku. ^[2]. Jednym z przykładów użycia tego terminu w latach 20. XX wieku, jest artykuł opublikowany w 1923 roku, w Wall Street Journal, który mówił, że: Przejście ze szkół średnich do pracy fizycznej w zakładach stalowych jest niezwykłe, gdyż chłopcy wcześniej szukali pracy jako białe kołnierzyki.^[3]

Podział na kategorie społeczno-zawodowe białych i niebieskich kołnierzyków w Stanach Zjednoczonych upowszechnił się w latach 50. XX wieku, jako efekt zaniku kategorii farmerów oraz zacierania się od końca lat 30. XX wieku wyrazistości podziałów w obrębie trzech kategorii społeczno-zawodowych: rolnictwa, przemysłu i usług.

Mówi się też czasem o kategorii różowych kołnierzyków, czyli pracowników umysłowych (lub ogólnie nieużywających wielkiego wysiłku fizycznego), których zawód nie cieszy się takim prestiżem, jak białe kołnierzyki. Do różowych kołnierzyków zalicza się przykładowo bibliotekarzy, kwiaciarzy, sekretarki itp.

Białe kołnierzyki, dawniej będące mniejszością w społeczeństwach rolniczych i wczesnych industrialnych, stały się większością w krajach uprzemysłowionych, w związku z modernizacją i eksportem prac produkcyjnych.

Odniesienie białych kołnierzyków do ubioru specyficznego dla środowiska biurowego może już nie być trafne, jako że strój biurowy wyszedł poza białą koszulę i krawat. Pracownicy w biurach mogą nie tylko nosić różne kolory, ale również ubierać zarówno stroje biurowe, jak i codzienne oraz łączyć wszystko razem. Także zakres zadań pracowników biurowych stał się bardziej rozmyty. Białe kołnierzyki mogą wykonywać zadania niebieskich kołnierzyków (bądź odwrotnie). Doskonałym przykładem jest manager restauracji, który choć może nosić bardziej formalny strój, to nadal będzie pomagał w gotowaniu posiłków lub przyjmował zamówienia gości. Podobnie z pracownikiem budowlanym, który wykonuje prace przy biurku.